Đặc sản kẹo dừa Bến Tre – Vị ngọt xứ dừa: Trong tiềm thức con người đất Việt, cây dừa đã trở nên quen thuộc và có giá trị bền vững, không chỉ xuất hiện ở cuộc sống hàng ngày, còn đi vào văn hóa nghệ thuật dân gian. Loài cây quen thuộc này cũng mang đậm nét đặc trưng với người dân ở vùng miền tây Nam Bộ.
Với loài cây gần gũi này, dưới sự sáng tạo bền bỉ của nhiều đời nay, người ta đã chế biến ra nhiều món đồ quen thuộc trong cuộc sống con người, từ đồ thủ công mỹ nghệ truyền thống, tới vô số món ngon từ dừa. Và đương nhiên, không thể bỏ qua món đặc sản Bến Tre kẹo dừa truyền thống.
Nguyên liệu để làm nên độ ngon của kẹo dừa
Nguyên liệu đầu vào để làm tưởng chừng khá đơn giản, chỉ là cơm dừa trắng và mạch nha, nhưng thật ra, để làm nên viên kẹo ngon thì đòi hỏi phải có kinh nghiệm, vì đây là hai thành phần cốt yếu của viên kẹo, quyết định toàn bộ vị ngon đặc trưng sản phẩm.
Việc chọn dừa để lấy cơm dừa cũng là một trong những công đoạn rất khó bởi vì ở Bến Tre trồng rất nhiều loại dừa khác nhau: dừa xiêm, dừa nâu, dừa dứa, dừa sáp, dừa lửa,…Nhưng để cơm dừa được trắng và ngon nhất thì phải kể đến giống dừa xiên xanh. Trái dừa không được quá khô, không được để lên mọn. Khâu chọn dừa này quan trọng như vậy là bởi vì chỉ có loại dừa có cơm dừa dầy, trắng thì mới ép ra được nước cốt dừa có chất lượng cao, có độ sánh, độ ngọt vừa phải, không trắng đục phải thật trong, tinh khiết để đáp ứng một cách tốt nhất cho quá trình trộn với mạch nha cho ra màu sắc đẹp và bắt mắt người nhìn.
Còn mạch nha thì được lên men từ lúa nếp mầm. Phải chọn được hạt nếp to chắc, không bị mối mọt, được tuói bằng nước mưa sạch. Khi hạt vừa nảy mầm thì được người dân đem đi nấu thành mạch nha. Điều kiện để làm được chiếc kẹo dừa ngon nhất là mạch nha phải ngọt thanh, dẻo và có màu vàng nâu tự nhiên.
Ngoài hai thành phần chính là: cơm dừa và mạch nha như đã nói ở trên. Để làm tăng thêm sự đặc trưng của hương vị quê nhà, người dân Bến Tre còn sáng tạo thêm để cho chiếc kẹo dừa thêm thơm ngon, bắt mắt bằng cách thêm những hương vị đặc trưng của quê hương như: sầu riêng, lá dứa, đậu phộng,… Tuy vậy nhưng phải đảm bảo một điều rằng kẹo dừa tạo ra không mất đi hương vị đặc trưng vốn có của nó.
Kẹo dừa được làm như thế nào?
Sau khi đã chọn được những trái dừa phù hợp để làm kẹo dừa. Đầu tiền người thợ sẽ phải dùng một dụng cụ để lột vỏ dừa đó chính là cây nầm. Cây nầm có hình dáng như một lưỡi mác thẳng, sắc nhọn trui bằng thép. Lưỡi nầm gắn với cán sắt hình trụ rỗng ruột, được đóng chặt vào cọc cố định để lột vỏ dừa. Với dụng cụ thô sơ thế này sẽ lột được khoảng 200 trái/8 tiếng/ngày. Phần xơ dừa thô sẽ tận dụng làm thảm dừa, chổi dừa…
Trái dừa khô sau khi lột xong, được đập vỡ làm đôi. Phần nước dừa sót lại trong trái không dùng để uống, sẽ tận dụng nấu nước màu dừa. Khoảng 30 lít nước dừa mới tạo được 1 lít nước màu dừa. Điều này cũng lý giải vì sao nước màu dừa nguyên chất sẽ có giá thành cao hơn. Phần cơm dừa sau khi lấy ra sẽ được cho vào máy xay hoặc tự nạo bằng tay.
Sau khi cơm dừa xay nhuyễn, người thợ sẽ cho vào bao rồi để vào máy ép lấy nước cốt dừa. Máy ép cơm dừa sau khi lấy được nước cốt, sẽ thải phần bã ra ngoài.
Tới khâu phối trộn, phần nước cốt dừa sau khi ép ra sẽ trộn thêm các nguyên liệu phụ gia theo tỷ lệ 70% nước cốt dừa, 25% mạch nha với 5 % đường. Tỷ lệ này đã có sự thay đổi. Trước kia, người ta chỉ lấy khoảng 50% nước cốt dừa để nấu thành kẹo.
Sau khi đã phối trộn các phần đều lại với nhau, hỗn hợp này sẽ được đun trên lửa chừng 30 - 40 phút sẽ quánh lại thành kẹo và đổ ra khuôn. Công đoạn sên kẹo rất công phu, đòi hỏi cần canh lửa liên tục. Nếu lửa quá to, sên kẹo dễ cháy và cứng, lửa nhỏ kẹo sẽ bị lỏng. Trên mỗi khuôn kẹo, người ta sẽ bôi trơn lớp dầu dừa để chống dính.
Đến khâu cuối, người thợ sẽ gói kẹo trong lớp bánh tráng mỏng bên ngoài. Lớp bánh tráng mỏng tang, có thể ăn được và mang tác dụng hút ẩm cho kẹo.
Người thợ tiếp tục gói giấy bọc ngoài và cho vào hộp là hoàn tất công đoạn cuối cùng sản xuất kẹo dừa. Hiện tại, nhiều cơ sở sản xuất kẹo dừa đầu tư máy đóng gói tự động, không dùng gói thủ công như trước, giúp tiết kiệm thời gian, hợp vệ sinh.
Trong nhiều năm gần đây, kẹo dừa Bến Tre đã và đang phát triển rất mạnh mẽ, tạo được tiếng nói riêng, thế mạnh riêng trên thị trường quốc tế. Nhiều cơ sở chế biến kẹo dừa ở Bến Tre như: Quê Dừa, Hương Dừa,Thanh Long, Ngọc Hương,… cũng đã góp phẩn thúc đẩy sự vươn xa của kẹo dừa mang thương hiệu Bến Tre ra thế giới.
Nếu bạn đang có dự định tới vùng đất Bến Tre để thưởng thức món đặc sản trứ danh của xứ dừa và mua về làm quà cho người thân, hãy liên hệ ngay với du lịch Thời Đại Việt chúng tôi bạn sẽ có một trải nghiệm miền Tây thật đáng nhớ.